Ülkemizde Meclisin Görev ve Yetkileri
Türkiye Büyük Millet Meclisi Türkiye Cumhuriyetinin “yasama” organıdır.
Anayasanın 87’nci maddesine göre TBMM’nin görev ve yetkiler şunlardır.
1. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkisi, Kanun koymak, değiştirmek ve kaldırmak,
2. Türkiye Büyük Millet Meclisinin bir görev ve yetkisi de “Bakanlar Kurulu ve bakanları denetlemek”tir. Beş tane denetim yolu vardır
tanedir: Soru, genel görüşme, meclis araştırması, meclis soruşturması ve gensorudur.
3. Türkiye Büyük Millet Meclisinin üçüncü görev ve yetkisi, “Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek”tir.
4. Türkiye Büyük Millet Meclisinin dördüncü görev ve yetkisi, “bütçe ve kesin hesap tasarılarını görüşmek ve kabul etmek”tir.
5. Türkiye Büyük Millet Meclisinin beşinci görev ve yetkisi “para basılmasına karar vermek”tir.
6. Türkiye Büyük Millet Meclisinin altıncı görev ve yetkisi “savaş ilânına karar vermek”tir. Savaş ilân etme yetkisi geleneksel olarak tipik bir egemenlik yetkisidir. Bu yetkinin Türkiye Büyük Millet Meclisine verilmiş olması bu bakımdan anlamlıdır.
7. Türkiye Büyük Millet Meclisinin yedinci görev ve yetkisi “milletlerarası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak”tır.
8. Türkiye Büyük Millet Meclisine verilen sekizinci yetki ve görev, “Anayasanın 14’üncü maddesindeki fiillerden dolayı hüküm giyenler hariç olmak üzere genel ve özel af ilânına” karar vermektir.
9. Türkiye Büyük Millet Meclisinin sahip olduğu dokuzuncu yetki, “mahkemelerce verilip kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek”tir.
10.Yukarıda gördüğümüz yetki ve görevleri saydıktan sonra, ayrıca “Anayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerine getirmek” konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisinin yetkili ve görevli olduğunu belirtmiştir.
Bu görev ve yetkiler arasında şunlar sayılabilir:
a. İçtüzük yapmak.
b. Cumhurbaşkanını seçmek.
c. Anayasayı değiştirmek.
d. Kanun hükmünde kararnameleri onaylamak.
e. Anayasanın 119 ve 120’nci maddeleri uyarınca verilecek olan olağanüstü hâl ilân kararını onaylamak ve süresini her defasında dört ayı geçmemek üzere uzatmak.
f. Olağanüstü hal süresince Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulunun çıkaracağı kanun hükmünde kararnameleri onaylamak.
g. Anayasanın 122’nci maddesi uyarınca Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulunun alacağı Sıkıyönetim ilân kararını onaylamak ve süresini her defasında dört ayı geçmemek üzere uzatmak.
h. Sıkıyönetim süresince Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulunun çıkaracağı kanun hükmünde kararnameleri onaylamak.
Alıntı : Kemal Gözler, Türk Anayasa Hukuku, 2000, s.414-470