Müzikte Dizi Terimi Nedir

Bir müzik terimi olarak dizi, temel bir sesten hareketle seslerin yükselişine göre arka arkaya sıralanması anlamına gelmektedir. Dizi ardı ardına sıralanmış sekiz sesten meydana gelmektedir. Tüm sesleri içine alan diziye genel dizi denmektedir. Klasik Batı müziğinde temel dizi, klasik Yunan müziğine kadar uzanan “diyatonik dizi”dir. Bunun yanı sıra pentatonik, diyatonik ve kromatik diziler de bulunmaktadır. Dizi aynı zamanda “gam” olarak da adlandırılmaktadır. Dizi sayesinde müzik içerisinde bir kurala bağlı olarak değişim yapılabilir.

Majör Dizi
Sesler arasındaki aralığın; 2 tam, 1 yarım, 3 tam, 1 yarım biçiminde sıralandığı diziye majör dizi denir. İlkokullardan itibaren verilen müzik derslerinde öğretilen dizi (Do, Re, Mi…) Do Majör dizisidir. Bu dizi diyez veya bemol işaretlerini almaz.

Minör Dizi
Sesler arasındaki aralığın 1 tam, 1 yarım, 2 tam, 1 yarım, 2 tam biçiminde sıralandığı dizidir. Minör dizileri; doğal, armonik ve melodik minör olarak üç ayrı kategoride değerlendirmek mümkündür.

Doğal minör; minör dizisi kuralına uyarken armonik minör dizinin yedinci derecesinin diyez sesini alması ile ortaya çıkar.

Melodik minör ise dizinin altıncı sesinin diyez alması ile ortaya çıkar. Genellikle Doğu müziğinde kullanılan bir dizi olup Batı müziğinde ilgi görmez. Batı müziğinde daha çok armonik minör kullanılmaktadır.