Hititler Kimdir? Tarihi ve Özellikleri

Hititler Hakkında: Kayıp Bir Medeniyetin İzinde

Antik çağlara uzanan bir yolculukta duraklardan biri olan Hitit İmparatorluğu, tarih sahnesinde gösterdiği benzersiz kültürü ve etkileyici medeniyetiyle dikkat çeker. Günümüzde neredeyse unutulmuş gibi görünse de, Hititler, Asya’nın kalbinde büyük bir imparatorluk kurarak tarih sayfalarına adlarını altın harflerle yazdırmışlardır.

Hititler, M.Ö. 17. ve 12. yüzyıllar arasında Anadolu’nun merkezine hâkimiyet kurmuşlardır. Tarihçiler, bu esrarengiz medeniyetin kökenlerini, Orta Doğu’da yayılan Hint-Avrupa dil ailesine dayandırmaktadır. Hititlerin Anadolu’ya nasıl yerleştikleri ve imparatorluğunun sınırlarını nasıl genişlettikleri hala tam olarak bilinmemektedir, ancak yazılı kaynaklardan elde edilen verilerle, bu esrarengiz medeniyet hakkında önemli bir bilgi birikimi elde edilmiştir.

Hitit İmparatorluğu’nun başkenti Hattuşaş, günümüzde Türkiye’nin Boğazkale kasabasında bulunur. Bu şehir, Hititlerin politik, ekonomik ve dini merkeziydi. Hattuşaş, dikkat çekici bir şekilde planlanmış bir kentti ve o dönemdeki diğer antik kentlerden farklı olarak düzenli bir şehir planına sahipti. Hititlerin mimari becerileri, tapınaklar, saraylar ve savunma sistemleriyle dikkat çekmektedir.

Hititler, kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre, geniş bir imparatorluk inşa etmişlerdir. Bu imparatorluk, günümüzde Türkiye’nin büyük bir kısmını, Suriye’nin kuzeyini ve Lübnan’ın bir bölümünü kapsayan geniş bir coğrafyayı içine almaktadır. Bu topraklar üzerinde, farklı etnik gruplar bir arada yaşamış ve Hititlerin yönetimi altında siyasi ve kültürel bir birliktelik sağlanmıştır.

Hitit İmparatorluğu, yazılı kaynaklara dayalı olarak bilinen en eski yazılı anayasa olan “Hitit Büyük Kanunu”nun da yaratıcısıdır. Bu kanunlar, adaleti sağlamak, toplumsal düzeni sürdürmek ve imparatorluğun yönetimini düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır. Hitit hukuku, adaletin ilkelere dayandığı bir sistem olarak öne çıkmaktadır ve günümüz hukuk sistemlerinin temelini oluşturan ilkelerin bazılarını içermektedir.

Hititler, sadece politik ve hukuki açıdan değil, aynı zamanda sanat ve kültür alanında da önemli katkılar yapmışlardır. Hitit heykeltıraşları, taş işçiliği konusunda büyük bir ustalık sergilemişler ve tapınakları, anıtları ve heykelleri süslemek için çeşitli materyaller kullanmışlardır. Bunların en ünlü örneklerinden biri, Yazılıkaya’daki kaya oyma kabartmalardır. Bu kabartmalar, tanrılar ve tanrıçaların tasvirleriyle dolu ve Hitit dini inancının önemli bir yansımasıdır.

Ancak Hitit İmparatorluğu, gizemli bir şekilde yavaş yavaş ortadan kaybolmuştur. M.Ö. 12. yüzyılda başlayan bir dizi istilaya ve iç çatışmalara maruz kalan Hititler, nihayetinde çöküşün eşiğine gelmiştir. İmparatorluk, yüzyıllar boyunca gizlenen harabelere dönüşmüş ve zaman içinde unutulmuştur.

Hititler, kaynaklarda sık sık “Hatti” olarak anılmaktadır ve antik çağın kayıp medeniyetlerinden biri olarak tarihte yerini almıştır. Arkeolojik keşifler ve çeviri çalışmaları, bu esrarengiz halkın hikayesini yeniden canlandırmış ve onların yaratıcı, özgün ve etkileyici bir medeniyet kurduklarını göstermiştir.

Bugün, Hititler hakkındaki araştırmalar devam etmektedir ve daha fazla bilgi ortaya çıktıkça, bu kayıp medeniyetin sırları daha da aydınlanacaktır. Hititler, antik dünya tarihindeki yerlerini yeniden kazanmaya başlamış ve insanlığın ortak geçmişinin önemli bir parçası olarak hatırlanmaktadır. Onlar, yaratıcılık, özgünlük ve insan yazısıyla inşa ettikleri imparatorluklarıyla, tarih sahnesinde unutulmaz bir iz bırakmışlardır.

Hititlerin Özellikleri

Hititler, antik çağlarda Anadolu’da hüküm süren bir medeniyet olan Hitit İmparatorluğu’nu oluşturan halktır. İşte Hititlerin bazı özellikleri:

1. Hükümdarlık Sistemi: Hitit İmparatorluğu’nun yönetimi monarşik bir sistemle gerçekleştiriliyordu. İmparatorluğun başında bir kral veya büyük kral bulunurken, krallığın çeşitli bölgeleri valiler tarafından idare ediliyordu.
2. Dil ve Yazı: Hititler, Hint-Avrupa dil ailesine ait olan Hititçe adı verilen bir dil konuşuyorlardı. Hititçe, o dönemde kullanılan en eski yazılı dillerden biriydi. Hititlerin büyük bir yazılı kültürü vardı ve çeşitli kil tabletler üzerine Hitit hiyeroglifleriyle yazılmış metinler bırakmışlardır.
3. İmparatorluk Sınırları: Hitit İmparatorluğu, Anadolu’nun büyük bir bölümünü kapsayan geniş bir coğrafyaya yayılmıştı. Günümüzde Türkiye’nin bir kısmı, Suriye’nin kuzeyi ve Lübnan’ın bir bölümü imparatorluğun toprakları içinde yer alıyordu.
4. Hattuşaş Başkent: Hititlerin başkenti Hattuşaş (Hattuşa) olarak bilinen şehir, günümüzde Türkiye’nin Boğazkale kasabasında bulunmaktadır. Hattuşaş, politik, ekonomik ve dini merkez olarak büyük bir öneme sahipti.
5. Hukuk Sistemi: Hititler, yazılı kaynaklara dayalı olarak bilinen en eski yazılı anayasa olan “Hitit Büyük Kanunu”nun yaratıcısıdır. Bu kanunlar, adaleti sağlamak, toplumsal düzeni sürdürmek ve imparatorluğun yönetimini düzenlemek amacıyla hazırlanmıştır. Hitit hukuku, adaletin ilkelere dayandığı bir sistem olarak öne çıkar.
6. Mimari ve Sanat: Hititler, etkileyici bir mimariye sahipti. Hattuşaş’ta inşa edilen tapınaklar, saraylar ve savunma sistemleri bu medeniyetin mimari becerilerini yansıtmaktadır. Ayrıca Hitit heykeltıraşları, taş işçiliği konusunda da ustalıkla çalışmış ve anıtlar, kabartmalar ve heykeller yaratmışlardır.
7. Din ve Tanrılar: Hititler, çok tanrılı bir inanç sistemine sahipti. Kendi tanrılarını ve tanrıçalarını tapınaklarda ve kabartmalarda temsil ediyorlardı. Hitit mitolojisi, bu tanrılar ve tanrıçalar etrafında şekilleniyordu.

Hititler, antik dünya tarihinde önemli bir yere sahip olan ve çağları aşan bir medeniyeti temsil ederler. Yazılı kaynaklardan ve arkeolojik buluntulardan elde edilen bilgiler, Hititlerin benzersiz kültürleri, yönetim yapıları ve sanatsal başarılarıyla öne çıktığını göstermektedir.

Hititler Neyi Buldu? İcatları

Hititler, antik çağlarda birçok önemli buluş ve icada imza atmışlardır. İşte bazı örnekler:

1. Demir Üretimi: Hititler, demir üretiminde önemli bir ilerleme kaydetmişlerdir. Demir, o dönemde diğer madenlerden daha dayanıklı ve sert bir malzeme olduğu için birçok alanda kullanılmıştır. Hititler, demiri işlemek ve kullanmak konusunda yetenekli hale gelerek, silah yapımında ve çeşitli metal ürünlerin üretiminde büyük bir avantaj elde etmişlerdir.
2. İyi Gelişmiş Tarım Teknikleri: Hititler, tarım konusunda da ileri düzeyde bilgi ve becerilere sahipti. Sulama sistemleri, tarım araçları ve toprak işleme yöntemleri gibi tarımsal tekniklerde başarılı olmuşlardır. Bu sayede verimli tarım alanları yaratmış ve tarıma dayalı bir ekonomi geliştirmişlerdir.
3. Metal İşçiliği ve Maden Çıkarımı: Hititler, metal işçiliği ve madencilik konusunda da oldukça ileri bir seviyeye ulaşmışlardır. Tunç ve demir gibi metalleri işlemekte uzmandılar. Maden çıkarımı ve işleme teknikleri sayesinde değerli metalleri kullanarak, silahlar, takılar ve diğer metal ürünleri üretiyorlardı.
4. Kil Tabletler ve Yazılı Belgeleme: Hititler, yoğun bir şekilde yazılı belgeleme yapmışlardır. Kil tabletler üzerine Hitit hiyeroglifleriyle yazılmış metinler bırakmışlar ve çeşitli konularda bilgileri kaydetmişlerdir. Bu yazılı belgeler, Hitit tarihini, hukuk sistemini, dini inançlarını ve diğer önemli konuları anlamamızı sağlamaktadır.
5. Askeri Teknolojiler: Hititler, askeri teknolojilerde de gelişmişlik göstermişlerdir. Özellikle savaş arabaları ve zırhlar konusunda yenilikçi yaklaşımlar benimsemişlerdir. Savaş arabaları, hızlı hareket edebilen ve okçu birliklerini taşıyabilen bir savaş aracı olarak kullanılmıştır.

Hititlerin buluşları ve icatları, o dönemde büyük bir etkiye sahip olmuş ve medeniyetler arası ticaret ve kültürel değişimde önemli bir rol oynamıştır. Bu icatlar, Hitit İmparatorluğu’nun gücünü ve ilerlemesini desteklemiş ve onları çağlar boyunca hatırlanmaya değer kılmıştır.